Rus Yeşili

1927-45 Rus Yeşili Rehberi

Ruslar ülkelerinin coğrafi yapısı nedeniyle bir çok farklı boya ve kamuflaj paterni oluşturmak zorunda kalmışlar. Mesela Ukrayna’da çok büyük düzlüklerde sıcak bir yaz yaşanırken Sibirya’da hiç bir zaman bitmeyen bir kış hüküm sürmüş. Bazı yerlerde kuru toprak ve toz mevcutken aynı anda başka bir yerde çamur, bataklık ve dağlık alanların bulunması farklı kamuflaj yaklaşımlarını da zorunlu kılmış. Kızıl Ordu bu farklı şartlara dayanıklı, kolay kolay aşınmayan aynı zamanda etkin bir kamuflajın gerekliliklerini karşılayan boyalar üretmeye çalışmış.

Bunların yanında Kızıl Ordu bir çok farklı kamuflaj paterni üzerinde de çalışma yapmıştır. Aslında hepimiz tüm Rus araçlarını düz yeşil renkli sanıyoruz. Halbuki Ruslar ilk kamuflaj çalışmalarını yapanlar da aslında. Koca bir ülkenin coğrafyasına araçları adapte edebilmek için farklı kamuflaj çalışmaları da yapmak zorunda kalmışlar. Fakat 2. Dünya Savaşı sırasında en kısa zamanda çok fazla aracı üretip cepheye yollamak zorunda kaldıklarından 4BO yeşille boyanan araç sayısı kamuflajlılara göre daha da artmış.

Tüm bunların yanında ülkede çok fazla sayıda farklı bölgede üretim yapan fabrikanın olması ve bu fabrikaların bir çok farklı materyale az ya da çok sahip olması nedeniyle düz yeşil renkli araçlar arasında da varyasyonlar oluşmasına neden olmuş. Örneğin BT-5, T35 ve T-34’leri üreten Kharkov Fabrikası’nda Alman işgal kuvvetleri yaklaştıkça üretim hızlanmış ve boya miktarında da sıkıntı olduğundan çok farklı paternde renkli tanklar cepheye sürülmüşler.

Koruyucu Yeşil 1927-37 [Protective Green]

1927-37 yılları arasında Rus Ordusu astar olarak farklı türlerde boyalar kullanmış. Bu astar boyalar la hem tanklar hem de üzerinde olan metal ve tahta araç gereçler boyanmış. Korozyon ve aşınmaya karşı ilk kat olarak bu astar boyalar kullanılmış. Yine ikinci kat boya için de daha iyi tutunma sağlamış bu astarlar. Aslında ikinci kat için farklı renk kullanılması tavsiye edilse de tanklar ekonomik nedenlerle astarla aynı renkte boyanmışlar.

Bu Koruyucu Yeşil denen renk 4BO ile çok benzer olduğundan aralarında ayrım yapmak da özellikle siyah-beyaz resimlerde imkansıza yakındır. Bu nedenle bir çok resimde koruyucu yeşil ile boyanmış araçlar 4BO ile boyalı olarak geçmektedir.

3B AU

1935 yılı ve sonrasında standart Rus araçlarının rengi 3B AU olarak belirlenmiştir. Açılımı Alkidno Uretanoyeva [Alkid-Üretan Koruyucu Astar] olarak geçmektedir. Bu boya bileşen olarak 100 birim keten tohumu yağı, 72.5 kurşun beyazı, 47.5 birim çinko oksit, 33 birim koyu sarı (yellow ochre) pigmenti, 7 birim yanmış ombra (burnt umber) pigmenti, 4.75 birim yıkanmış grafit (elutriated graphite) pigmenti ve 2.4 birim denizaşırı mavisi (ultramarine blue) renklerinden oluşmaktadır.

Bu boya şemasının çok büyük bir açığı vardı. Eğer özel bir filtre kullanırsanız bu renk parlama yapıyordu ve içine saklandığı doğadan kolayca ayırt edilebiliyordu. Bu durum aracı saklamayı imkansız hale getiriyordu. Bu parlamanın nedeni içinde yer alan maddelerin doğal yapıya rengini veren klorofilden daha farklı ışık spektrumuna sahip olmasıydı. Bu durumun ortaya çıkmasından sonra Rus ordusu 3B AU renginden vazgeçti ve 4BO kullanılmaya başladı.

Koruyucu Yeşil

1939-41 yılları arasında özel olarak adlandırılmamış ama koruyucu yeşil olarak geçen bir renk daha kullanılmıştır. Bu renge BT serisi, T-30 ve KV serilerinden araçlarda rastlanılmaktadır. Bu rengin kullanım amacı diğer renkler gibi hem paslanmaya karşı koruyucu tabaka oluşturmak hem de kamuflaj için patern oluşturmaktır. Bu rengin standart olmadığı halde kullanılmasının nedeni muhtemelen o anda standart boyalarda elde olmaması ve mecburen tankların bu renk ile boyanmasıdır.

4BO

3B AU boyasının başarısızlığı sonrasında Rus ordusu hem astar hem de ana renk olarak 4BO rengini belirlemiştir. Bu renk 1941 ile 1956 yılları arasında kullanılmıştır. 2. Dünya Savaşı esnasında en çok kullanılan renktir. Fakat 1941-1942 yılları arasında yeni araçlar 4BO ile boyanırken eski araçlar ilk boyandıkları rengi korumuşlardır. 1943 yılından sonra ise eski araçlar da yeni üretilenler de 4BO ile boyanmışlardır.

Aslında 4BO 3 farklı boyadan oluşmaktadır.

-4BO Tam, keten tohumu yağı bazlıdır.

-4BN, Nitroselülozik bazlıdır.

-4BG, su bazlı gliptal polimer (latex) karışımı. Genelde astarlama veya tahta yüzeyleri boyamak amaçlı olarak kullanılır.

Keten tohumu bazlı 4BO genel olarak miğferden tanka kadar tüm askeri ekipmanın boyanmasında kullanılır. Çok kuvvetli bir kapatıcılığı vardır, dayanıklıdır, hızlı kurur, sıcak ve neme karşı dayanıklıdır ve su geçirmez. Bu özellikleri ile de paslanma ve aşınmaya karşı mükemmel bir koruyucu olmasını sağlar.

Ek olarak 4BO boyası yağmur, sıcak ve güneş ışığı altında da stabil olmak üzere tasarlanmıştır. Kesinlikle çatlama yapmaz ve zamanla renk değiştirmez. Tüm bu özellikler en iyi keten tohumu bazlı olan boyada mevcuttur. Daha zayıf da olsa nitroselülozik olan boya da bu özelliklere sahiptir.

4BO boyaları macun şeklinde saklanırlar. Bu macunun %30’u keten tohumu yağı, %13.1’i krom oksit yeşili (chromium oxide green), %51.5’i Zurawski koyu sarı (yellow ochre) pigmenti ve %5.3’ü taç turuncusu (crown orange) renklerinden oluşmaktadır. Bu boya ile yaz aylarında Rus coğrafyasının tabiat dokusuna uyum sağlanması amaçlanmıştır.

6K / 7K

Bu renkler yeşil renkle beraber araçların üzerinde kamuflaj rengi olarak kullanılırdı. Astar olarak koruyucu yeşil, 3B AU veya 4BO kullanılır ve bu boyanın üzerine de kamuflaj renkleri eklenirdi. Standartlara göre bu iki renk aracın %15-30 arası yüzeyini kaplamalıydı.

Bu iki rengin kullanımına 1930’lu yıllarda başlanılmıştır ve 2. Dünya Savaşı sonuna kadar da kullanımı devam etmiştir. Ama lojistik sorunlar ve üretimi hızlandırma zorunluluğu nedeniyle Alman işgali sonrasında kullanımları azalmıştır. Savaşın sonlarına doğruysa kullanımında artış gözlenmiştir.

Z-2 ve IZ-3

Bu renkler Kafkas bölgesinde kullanılan standart renklerdir. Çünkü bu bölgenin tabiat yapısı ile 4BO rengi kontrast oluşturmakta ve kamuflaj olarak kullanılamamaktadır. IZ kısaltmasının açılımı Iskustvenniy Zeleniy yani yapay yeşildir. Bu renkler çok çok az kullanıldığından bu renkte boyanmış araç örnekleri bulmak da çok zordur. Bu renkler 4BO gibi keten tohumu bazlıdır.

6RP

1939 yılından sonra ormanlık alanlar gibi çok fazla gölge içeren alanlarda görev yapan araçlar sıklıkla kamuflaj renklerine ek olarak siyah renkte boyanmışlardır. Bazı yerlerdeyse tekerlekler, yardımcı tekerler gibi hareketli parçaları koruma amaçlı kullanılmıştır.